دیابت چیست؟
دیابت شیرین یا بیماری قند (Diabetes Mellitus) یک بیماری متابولیسمی بوده که بر اثر عملکرد ناقص یا از کار افتادن غده پانکراس در بدن ایجاد می‌شود. در بیماری قند خون، بدن بیمار امکان دریافت قند (گلوکز) خون را ندارد و به همین دلیل مقدار قند خون افزایش می‌یابد. اگرچه بیماری دیابت در ظاهر عوارضی ندارد، امّا اگر در درازمدت میزان قند خون به درستی کنترل نشود، عوارض خطرناکی را به همراه می‌آورد.

چگونه دیابت ایجاد می‌شود و انواع دیابت چیست؟

عوامل زیادی در ایجاد بیماری دیابت تاثیر دارند. اما به‌طور کلی رژیم غذایی نامناسب، عدم فعالیت ورزشی، استرس زیاد، زمینه‌های ارثی، بیماری‌های زمینه‌ای، دیابت بارداری و.. را از مهمترین عواملی باید برشمرد که در ایجاد دیابت موثرند. به‌طور کلی بیماری دیابت دارای ۲ نوع است که برای هر نوع درمان‌های خاصی توسط پزشکان متخصص ارائه می‌شود:

1. دیابت نوع ۱:
   این نوع از دیابت به شکل ناگهانی و به‌طور معمول در سنین زیر ۳۵ سال بروز می‌کند. در دیابت نوع ۱، بیمار باید به تزریق انسولین بپردازد، زیرا رژیم غذایی و مصرف قرص‌های دارویی اثرگذاری لازم را نخواهد داشت؛
2. دیابت نوع ۲:
   این نوع از دیابت به شکل تدریجی شروع شده و به‌طور معمول در سنین بالای ۴۰ سال به‌وقوع می‌پیوندد. در دیابت نوع ۲ با رعایت رژیم غذایی، مصرف قرص‌های کنترل قند و کمی ورزش امکان کنترل میزان قند خون وجود دارد. البته در مواردی به تشخیص متخصص غدد داخلی یا متخصص دیابت ممکن است تزریق انسولین توصیه شود.

عوارض بیماری دیابت چیست؟

بیماری دیابت بر روی متابولیسم داخلی بدن تاثیر می‌گذارد. از همین‌رو با بالا رفتن قند خون شاهد عصبی شدن بیمار، تشنگی مضاعف، اشتهای کاذب به شیرینی‌جات، پرادراری، افزایش یا کاهش شدید وزن، ایجاد عفونت یا اگزما پوستی، بالا رفتن فشار خون و چربی خون هستیم.

البته با کنترل به‌موقع قند خون و پیگیری درمان، این عوارض ابتدایی تا حدود زیادی برطرف می‌شوند. اما اگر قند خون به خوبی کنترل نشود در درازمدت دیابت عوارضی بر روی بینایی، عفونت پا، مسدود شدن رگ‌های قلب، مشکلات کلیوی، کم شدن حس شنوایی و.. بر جای خواهد گذاشت.

خرید دستگاه قند خون و کنترل مرتب میزان گلوکز ناشتای خون (FBS) و همچنین قند ۲ ساعت بعد از صبحانه (۲hpp) کمک زیادی به دور شدن بیمار از عوارض جدی دیابت خواهد کرد.

چگونه عوارض دیابت را به حداقل برسانیم؟

حالا که می‌دانیم دیابت چیست و چه عوارض جدی دارد به ۱۰ راهکاری می‌پردازیم که در کاهش عوارض بیماری دیابت موثرند. بسیاری از پزشکان، دیابت را مرگ خاموش می‌نامند که اگر به خوبی کنترل نشود بر روی اندام‌های حیاتی تاثیر منفی خواهد گذاشت. مراقبت‌های بیماری دیابت یک مسئولیت مادام‌العمر است که هیچ‌گاه نباید قطع شود:

۱- به مدیریت بیماری دیابت خود متعهد باشید

برای کنترل میزان قند خون، هیچ کسی بهتر از خود بیمار نیست. کنترل رژیم غذایی، کاهش مصرف شیرینی@جات و همچنین کنترل قند خون در ساعات مختلف روز با دستگاه‌های تست، نقش مهمی در کاهش عوارض دیابت دارد.

۲- سیگار و مشروبات الکلی را ترک کنید

دیابت چیست؟ یک بیماری متابولیسمی که عوارض جدی بر روی قلب و عروق می‌گذارد. حالا اگر فرد دیابتی هم‌زمان سیگار بکشد یا مشروبات الکلی مصرف کند، عوارض دیابت بر روی بدن او تشدید می‌شود. مصرف بیش از حد سیگار موجب نوسانات شدید قند خون می‌شود که صدمات جدّی به اندام‌های حیاتی بدن وارد خواهد کرد.

۳-داروی دیابت را مرتب مصرف کرده و به کنترل فشار خون و چربی خون توجه کنید

افرادی که به بیماری دیابت مبتلا می‌شوند، مستعد افزایش فشار خون و چربی خون هستند. به همین دلیل باید داروی دیابت خود را استفاده کرده و به‌صورت دوره‌ای و مستمر به بررسی فشار خون و چربی خون خود بپردازند و اگر نیاز بود از داروی مناسب استفاده کنند.

۴- مرتب به پزشک متخصص دیابت و چشم پزشک برای کنترل ته چشم مراجعه کنید

دیابت یک بیماری متابولیسمی است که بر اثر عملکرد نامناسب غده پانکراس ایجاد می‌شود. به همین دلیل برای کنترل دیابت باید به متخصص داخلی، فوق تخصص غدد داخلی یا فوق تخصص دیابت مراجعه کرد تا با توجه به میزان قند خون، درمان مناسبی تجویز شود.

همچنین در افراد دیابتی چشم‌ها و به‌خصوص شبکیه چشم در معرض آسیب جدّی قرار می‌گیرند. به همین دلیل کنترل وضعیت شبکیه چشم اهمیت زیادی دارد. با کنترل ته چشم (شبکیه چشم) توسط چشم‌پزشک از عوارض دیابت بر روی شبکیه جلوگیری می‌شود. خونریزی شبکیه در اثر دیابت به اعصاب بینایی آسیب جدّی وارد کرده و ممکن است منجر به نابنایی شود. چشم پزشک با لیزر شبکیه جلوی خونریزی‌های چشم را در بیماران دیابتی می‌گیرد.

۵- به افزایش ایمنی بدن توجه کنید

دیابت از بیماری‌های زمینه‌ای است که احتمال ابتلا به بیماری‌ها دیگر را افزایش می‌دهد. تزریق واکسن آنفلونزا یا کرونا نقش مهمی در تقویت بدن بیمار دیابتی در مقابله با بیماری‌های واگیردار دارد. همچنین استفاده از داروهای ویتامین و مکمل با تجویز پزشک بر روی افزایش ایمنی بدن افراد دیابتی تاثیر زیادی می‌گذارد.

۶- کسانی که می‌دانند دیابت چیست به پاهای خود توجه می‌کنند

همانطور که گفتیم دیابت بیماری خطرناکی نیست ولی اگر به خوبی کنترل نشود عوارض جدی به همراه دارد. قند خون بالا جریان گردش خون در بدن را مختل کرده و خون لازم به اندام‌های تحتانی به‌خصوص انگشتان پا نمی‌رسد. بنابراین در صورت بروز هر گونه زخم یا جراحتی احتمال گسترش عفونت وجود دارد.
در صورت بروز هر گونه زخم در پای دیابتی، خیلی سریع باید به پزشک مراجعه کرد و گرنه عفونت پا ممکن است منجر به قطع عضو شود.

۸- از آسپرین یا سایر داروهای رقیق‌کننده خون استفاده کنید

در بیماری قند خون، غلظت خون افزایش می‌یابد که خود این مسئله عاملی برای سکته‌های قلبی-مغزی است. استفاده از آسپرین کمک زیادی به کاهش غلظت خون در افراد دیابتی خواهد کرد.

۹- الکل مصرف نکنید

مصرف مشروبات الکلی یا نوشابه‌های انرژی‌زا حاوی الکل موجب نوسانات قند خون می‌شود. در مصرف الکل احتیاط کنید. زیرا الکل بر روی اعصاب سیستم گوارشی افراد دیابتی اثر منفی گذاشته و موجب عوارض جدی می‌شود.

۱۰- استرس را کنترل کنید

حالا که می‌دانید دیابت چیست باید برای کنترل استرس برنامهریزی داشته باشید. زندگی‌های امروزی بدون استرس نیست. اما اهمیت دارد تا افراد دیابتی راهکارهایی برای غلبه بر اضطراب را پیدا کنند و با کاهش دغدغه‌های روزانه، زندگی آرامی را دنبال کنند. استرس شدید بر روی افزایش قند خون تاثیر می‌گذارد.

سخن پایانی

دیابت چیست؟ دیابت یک بیماری متابولیسمی است که بر اثر عملکرد ناقص غده پانکراس ایجاد شده و بدن قدرت جذب قند خون را ندارد. بیماری دیابت یا همان قند خون عوارض جدۀی به همراه دارد که برای بیماران مشکلات عدیده‌ای ایجاد خواهد کرد.
برای کنترل دیابت باید به‌صورت مرتب قند خون چک شود. همچنین بیماران زیر نظر یک پزشک مجرب باشند تا درمان آن‌ها با دقت پیگیری شود. کنترل مناسب بیماری دیابت موجب می‌شود تا عوارض آن دیرتر به سراغ بیماران بیاید.