زبان بدن مفهوم مهمی برای ارتباطات موثر و مذاکره موفق است. اگر با حالات بدنی افراد و دلایل بروز برخی از رفتارها و حرکات آشنایی داشته باشیم امکان برخورد مناسب را خواهیم داشت. در این مقاله به بیان این می‌پردازیم که زبان بدن چیست و اشارات بدن چه کاربردهایی دارند. پس با مجله تو دلی ها همراه شوید.
زبان بدن چیست؟
زبان بدن یا Body Language تفسیری است که از حرکات و رفتارهای ظاهری یک فرد در شرایط مختلف انجام می‌شود. بسیاری از این حرکات مفاهیم خاصی را نمایش می‌دهند و به بیان احساسات درونی یک فرد می‌پردازند. زبان بدن یکی از مهارت‌های زندگی است که نقش مهمی در موفقیت هر فردی دارند.
نکته مهم در مورد اشارات بدن این است که بسیاری از این رفتارها غیرارادی است. بسیاری از افراد با تسلط به زبان بدن از آن در زندگی روزمره، بازاریابی و فروش، توسعۀ روابط انسانی و… استفاده می‌کنند. به Body Language زبان بی‌کلام نیز گفته می‌شود. بدین معنا که فرد بدون اینکه حرفی بزند، پیام خود را به مخاطب مقابل انتقال می‌دهد.
تاریخچه زبان بدن
قدمت زبان بدن را به اندازه عمر انسان‌ها در جهان می‌دانند. حتی اشارات بدن عمری طولانی‌تر از زبان گفتاری دارد. زیرا انسان‌ها اولین ارتباطات خود را با رفتار غیرکلامی خود برقرار می‌کردند.
از Body Language در کاربردهای مختلفی استفاده می‌شود. از جمله این کاربردها می‌توان به تحلیل احساسات درونی افراد اشاره کرد. آنچه زبان بدن یک فرد به ما نشان می‌دهد با آن چیزی متفاوت است که او به‌صورت گفتاری یا نوشتاری بیان می‌کند. این ویژگی کمک می‌کند تا از اشارات بدن در مسائل مرتبط با مذاکره، فروش و شناخت تعارضات استفاده شود.
اجزای تاثیرگذار بر روی زبان بدن
زبان بدن به‌وسیله قسمت‌های مختلف قابل درک است:
- حالت‌های چهره؛
- حرکات چشم و نحوه برقراری ارتباط چشمی؛
- تکان دادن پاها یا حرکات دست؛
- رفتارهای غیرارادی؛
- شدت تنفس؛
- تُن یا لحن صدا؛
- نحوه ایستادن و قرارگیری قفسه سینه.
انواع زبان غیرکلامی
وقتی صحبت از زبان بدن می‌شود، تصور عموم افراد تنها حرکات بدن است. اما واقعیت این است که زبان غیرکلامی انواع مختلفی دارد:
- اشاره: که در آن با اشاره‌هایی که از صورت، چشم، ابرو ها، دست و پا ایجاد می‌شود پیام‌هایی به طرف مقابل انتقال می‌یابد؛
- عمل: شامل حرکات و افعالی است که زبان بدن را نمایش می‌دهند؛ مانند نحوه نشستن، راه رفتن یا حتی صحبت کردن؛
- اشیا: اشیایی که در محیط قرار دارند و نحوۀ برخورد یک فرد با آن‌ها نشان‌دهنده زبان بدن او هستند. نحوه لباس پوشیدن، برداشتن خودکار، بازی با فنجان چای و…
کاربردهای مختلف اشارات بدن
از زبان بدن در کاربردهای مختلفی استفاده می‌شود:
- دریافت احساسات درونی فردی نسبت به یک موضوع: مثلا نگاه کردن متوالی به ساعت، نشانه‌ای از عجله داشتن، بی‌حوصلگی یا یا وقت نداشتن یک فرد تلقی می‌شود؛
- استفاده از زبان بدن در مذاکرات: اشارات بدن در طول فرآیند مذاکره نشان‌دهنده احساسات واقعی یک فرد است. با کمک زبان بدن می‌توان با آن چیزی پی برد، که یک فرد به زبان نمی‌آورد؛
- کنترل بحث و گفتگو: در گفت و گوهای متقابل، با آگاهی از Body Language می‌توان به کنترل جریان صحبت پرداخت. زیرا اشارات بدن به خوبی احساسات درونی یک فرد را نمایش می‌دهند؛
- ارزیابی تفکر: آنچه در ذهن یک فرد می‌گذرد با حرکات بدن او قابل ارزیابی و حدس است؛
- تشخیص صداقت در گفتار: اگر فردی دروغ بگوید یا تمام واقعیت را درباره یک موضوع نگوید، حرکات غیرارادی بدن و چشم‌های او نشان می‌دهد که او در حال کتمان یک واقعیت است؛
- نمایش اعتمادبهنفس: زبان بدن، نشان‌دهندۀ اعتمادبهنفس فرد در یک شرایط خاص است.
زبان بدن در زندگی روزمره
از مهمترین کاربردهای اشارات بدن، در زندگی روزمره است. در ارتباط با همسر، فرزند، همکاران، همسایگان و… می‌توان با کمک زبان بدن به درک احساسات و شرایط دیگران از یک موقعیت خاص پرداخت. این تکنیک در مورد کسانی که به راحتی نمی‌توان با آن‌ها ارتباط برقرار کرد بسیار راهگشا است. در زندگی روزمره از بادی لنگویج در زمینه‌های زیر استفاده می‌شود:
- شناخت صداقت فرد در بیان یک ماجرا؛
- درک استرس، اضطراب، هیجان یا ترس در یک فرد؛
- دریافت احساس دیگران نسبت به خود یا یک موضوع خاص؛
- پیش‌بینی رفتار احتمالی یک فرد در قبال یک تصمیم؛
- و…
زبان بدن مردان
مردان و زنان در رویارویی با موقعیت‌های مختلف رفتارهای یکسانی را از خود بروز می‌دهند. البته در موضوعات احساسی ممکن است تفاوت‌های اندکی بین مردان و زنان وجود داشته باشد.
زبان بدن در زنان
از آن‌جایی که احساسات در زنان قوی‌تر است، زبان بدن در زنان گسترده‌تر از مردان است. به همین دلیل هم زنان در تشخیص رفتارها و احساسات توانایی بیشتری دارند. به‌طوری که خیلی سریع می‌توانند به احساسات درونی یک فرد پی ببرند.
زبان بدن در کودکان
شناخت اشارات بدن در کودکان، کمک زیادی به پدر و مادر برای برقراری ارتباط با آن‌ها می‌نماید. رفتارهای بدن کودکان به خوبی نشان‌دهنده احساسات درونی آنهاست، زیرا کودکان تلاشی برای ایجاد تغییر در زبان بدن خود نمی‌کنند.
زبان بدن در نوزادان نیز پیام‌های زیادی را به مادر انتقال می‌دهد. کودکان تا قبل از اینکه بتوانند صحبت کنند، با استفاده از اشارات بدن، پیام‌های خود را به دیگران منتقل می‌کنند. نمونه‌هایی از زبان بدن نوزادن:
- لگد زدن: نشانه خوشحالی نوزاد است؛
- خم شدن به عقب: می‌تواند ناشی از ناراحتی یا درد در کودک باشد؛
- گرفتن گوش‌ها: اگر با خوشحالی و خنده باشد، نشانه شادی کودک است. اما اگر همراه با گریه باشد، نشانه درد در بدن او است؛
- گره کردن مشت‌ها: نشانۀ گرسنگی کودک است.
- و…
نحوه خواندن زبان بدن
برای درک اشارات بدن مجموعه‌ای از اطلاعات وجود دارد که با استفاده از آن‌ها به درکی درست از زبان بدن دست می‌یابیم. در ادامه به چند مورد اشاره می‌کنیم:
- شناخت دروغ: فردی که دروغ می‌گوید، رفتارهای زیر را از خود بروز می‌دهد:
- خنده‌های بی‌مورد؛
- قرار دادن دست بر روی دهان، چشم یا گردن
- قراردادن دست‌ها در جیب؛
- مرتب کردن یقه لباس؛
- حرکت پاها؛
- لکنت داشتن.
- نشانه‌های استرس و اضطراب: افراد دارای استرس و اضطراب به‌لحاظ ظاهری مشخص هستند، مهمترین نشانه‌های چنین افرادی عبارت است:
- رنگ پریدگی؛
- لرزش صدا یا دستان؛
- حرکت و تکان دادن پاها.
زبان بدن در مذاکره
گفتار بی‌صدا در جریان یک جلسۀ مذاکره نقش مهمی را ایفاء می‌کند. زیرا نه تنها زبان بدن سیگنال‌هایی را به طرف مقابل می‌فرستد، بلکه می‌تواند به تحلیل درست رفتار مذاکره‌کنندگان از یکدیگر نیز کمک کند . جالب است که بدانیم در یک مکالمه تنها ۷ درصد از مفاهیم از طریق کلمات منتقل می‌شوند و عمدۀ اطلاعات از ویژگی‌های رفتاری، حالات صورت و بدن به طرف مقابل انتقال می‌یابد.
عدم توانایی استفاده از زبان بدن در مذاکره
اکثر افراد از زبان بدن و اشارات در مذاکره به خوبی استفاده نمی‌کنند. آن‌ها سعی می‌کنند تا تکنیک‌هایی را که درباره Body Language آموخته‌اند به طرف مقابل نشان دهند. اما غیرواقعی بودن این رفتارها بیشتر موجب جلب توجه و افشای وضعیت مذاکره‌کننده می‌شود. جالب است که بدانیم اعتبار علائم غیرکلامی بیش از علائم گفتاری است، بنابراین به کارگیری زبان بدن مناسب شانس موفقیت را افزایش می‌دهد.
زبان بدن مدیران
مدیران در سازمان خود دارای جایگاه مهمی هستند. بیشترین زمان کاری یک مدیر در جلسات کاری سپری می‌شود. به همین دلیل مدیر باید دارای یک زبان بدن مناسب برای ارتباط با کارمندان، شرکای کلیدی و رقبای تجاری سازمان خود باشد.
یک مدیر باید:
- ارتباط چشمی قدرتمندی را با دیگرا برقرار کند؛
- لبخندهای غیرطبیعی، حرکت دست‌ها، اشارات صورت و ابروها و… نباید استرس یک مدیر را به دیگران انتقال دهد؛
- نحوۀ نشستن در پشت میز یک مدیر اهمیت زیادی در زبان بدن او دارد. هیچ‌گاه مدیر نباید به حالت خم شده پشت میز قرار بگیرد یا پیش از حد سر خود را پایین بیندازد؛
- مدیر باید تمامی حرکات طرف مقابل را زیر نظر داشته باشد تا زبان بدن او را متوجه شده و جلسه را براساس حالات درونی طرف مقابل به پیش ببرد؛
- برای انتقال پیام از حرکات دست، سر، چشم و ابرو استفاده کند؛
مدیران باید توانایی زیادی در برقراری ارتباط غیر کلامی در جلسات داشته باشند. این موضوع در مورد نحوۀ نشستن و فاصله آن‌ها با کارمندان و مدیران میانی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
زبان بدن در فروش
بازاریابی و فروش از جمله موضوعاتی است که اشارات بدن در آن تاثیرگذار است. یک فروشنده حرفه‌ای باید با بررسی زبان بدن مشتریان خود به احساسات درونی آن‌ها پی ببرد. درک رفتارهای مشتریان به فروشنده کمک می‌کند تا پیشنهاد خود را بر اساس شرایط موجود عرضه کند:
- لمس یا خاراندن بینی به معنای نارضایتی از شرایط موجود است؛
- دست کشیدن یا خاراندن ابرو، عقب بردن عینک آفتابی و… نشانۀ رضایت مشتری از شرایط فعلی است؛
- دست به سینه شدن یا پا را روی هم انداختن، نشانۀ حالت دفاعی در مشتری است. در چنین شرایطی فروشنده می‌تواند با ارائه پیشنهادات جدید نظر مشتریان را عوض کند؛
- متمایل بودن سر به طرفین نشانه رضایت فرد برای شنیدن بیشتر درباره یک موضوع است؛
- گرفتن دستان از پشت نشانه اعتمادبهنفس مشتری است؛
- اگر صورت مشتری به سمت فروشنده مایل نیست، نشانۀ بی‌علاقگی او به خرید و تصمیم به ترک محل است.
زبان بدن دروغگو
برخی از ویژگی‌ها نشان‌دهنده این هستند که فردی در حال دروغ گفتن است:
- حرکت دادن سریع سر؛
- تغییر در شدت تنفس؛
- تکان نخوردن و ثابت ایستادن؛
- تکرار یک عبارت یا جمله؛
- اطلاعات بی‌مورد دادن در مورد یک موضوع؛
- قرار دادن دست جلوی دهان و پوشاندن آن؛
- جابه‌جایی سریع پاها؛
- لکنت زبان بی‌مورد.
زبان بدن راستگو
افراد راستگو دارای برخی از ویژگی‌های خاص در زبان بدن خود هستند:
- تماس چشمی برقرار می‌کنند؛
- تنفس منظم دارند؛
- لحن صدای آن‌ها ثابت و قدرتمند است؛
- بینی خود را لمس می‌کنند؛
- جملات را کامل بیان می‌کنند؛
- لبخند واقعی می‌زنند.
سخن پایانی
درک اینکه زبان بدن چیست، به افراد کمک می‌کند تا در موقعیت‌های مختلف بتوانند با استفاده از اشارات بدن افراد دیگر، به درک احساسات آنان بپردازند. زبان بدن یک فرد می‌تواند اطلاعات دقیقی را درباره نظر او درباره یک موضوع بدهد. اگر قصد دارید در مذاکره، فعالیت‌های تجاری و ارتباط موثر با دیگران موفق باشید به دنبال یادگیری اصول Body Language بروید.
بدون دیدگاه