اهداف SMART چارچوبی برای تعیین چشم‌اندازهایی برای رشد شغلی و دستیابی به موفقیت‌ها در زندگی شخصی شما را فراهم می‌کنند. این فریمورک از ۵ ویژگی خاص بودن (Specific)، قابل اندازه‌گیری (Measurable)، قابل دسترسی (Achievable)، واقع‌بینانه (Realistic) و محدود به زمان (Time-Bound) تشکیل شده است.
اهداف SMART کمک می‌کنند تا بتوان برای مدیران یا هم‌تیمی‌ها، برنامه‌های اجرایی را بهتر تشریح کرد. با تعریف اهداف اسمارت و ارائه چارچوبی برای دستیابی به آن‌ها، احتمال موفقیت افزایش پیدا می‌کند.
تعریف اهداف SMART
اهداف SMART اولویت‌های مشخصی هستند که دستیابی به آن‌ها در یک بازه زمانی مشخص امکان‌پذیر است. هدف‌گذاری به کمک فریمورک اسمارت کمک می‌کند تا تمرکز بر روی موضوعات کلیدی بوده و کارایی افزایش پیدا کند:
۱- خاص بودن (Specific)
دستیابی به اهداف کلی یا مبهم سخت است. برای تعیین اهداف بهتر است به پاسخ‌هایی برای ۵ سوال زیر بپردازیم:
- چه کسی (Who)؛
- چه چیزی (What)؛
- چه زمانی (When)؛
- کجا (Where)؛
- چرا (Why).
نام جایگزین: ساده (Simple)
۲- قابل اندازه‌گیری (Measurable)
موفقیت یک واژه کلی است و برای اندازه‌گیری آن باید معیارهایی را تعریف کنیم. اندازه‌گیری میزان موفقیت به خوبی انگیزه لازم را برای ادامه مسیر در شما ایجاد می‌کند.
نام جایگزین: انگیزه دهنده (Motivating)
۳- قابل دستیابی (Achievable)
اهداف شما باید بلندپروازانه باشند، اما قابل دستیابی باشند. در تعریف چشم‌اندازها به منابع موجود برای تحقق اهداف SMART توجه کنید.
نام جایگزین: دست یافتنی (Attainable)
۴- واقع‌بینانه (Realistic)
توجه به واقعیت‌ها در تعیین اهداف و اولویت‌ها به شما کمک می‌کند. هیچ‌گاه تعهد به انجام کاری ندهید که نیاز به کار شبانه‌روزی داشته باشد یا نیاز به بودجه هنگفتی برای آن باشد. همیشه احتمال خطای انسانی را در نظر بگیرید و از تعیین اهدافی پرهیز کنید که کاملا ایده‌آل در نظر گرفته شده‌اند.
نام جایگزین: معقول (Reasonable)
۵- محدود به زمان (Time-Bound)
همیشه در تعیین اهداف محدودیت زمانی را باید در نظر گرفت. اینکه تعیین کنید کاری را در مدت زمان مشخصی انجام دهید به شما کمک می‌کند تا سرعت عمل مناسبی را در انجام کارها داشته باشید.
نام جایگزین: حساس به زمان (Time Sensitive)
اهداف SMART چگونه کار می‌کنند؟
ایده اصلی در تعیین اهداف SMART این است که به سراغ هدف‌هایی برویم که الزامات مربوط به آن‌ها وجود دارد، قابل اندازه‌گیری هستند و به آسانی برآورده می‌شوند. SMART کمک زیادی به یک فرد یا تیم‌های کاری برای دستیابی به موفقیت می‌نماید. با کمک این فریمورک امکان مدیریت زمان انجام پروژه‌ها، دستیابی به ترفیع شغلی، آموزش‌های فنی جدید و… وجود دارد.
نکته مهم در اهداف SMART
اهداف تعیین شده در فریمورک SMART باید در کنترل شما باشند. به‌عنوان مثال اگر میخواهید افزایش حقوق داشته باشید، تنها بر روی برخی از عوامل نظیر تلاش برای انجام کار بیشتر یا تقویت ارتباطات با مدیر تاثیرگذار خواهید بود. اما بر روی عوامل دیگری مانند بودجه سازمانی یا نحوه ارزیابی مدیران، کنترلی ندارید. بنابراین در تعیین اهداف SMART بر روی موضوعاتی که کنترلی بر روی آن‌ها ندارید، تمرکز نکنید.
یک مقاله کاربردی دیگر برای شما: ۲۰ سوال مهمی که در توسعه فردی باید از خود بپرسیم؟
آشنایی با مزایای اهداف SMART
هدف‌گذاری SMART یک رویکرد عمل‌گرایانه برای دستیابی به اهداف حرفه‌ای شما است. این چارچوب چند مزیت دارد:
- شفافیت پایان کار: از آنجایی که اهداف SMART محدود به زمان هستند دقیقاً می‌دانید که چه زمانی باید به آن‌ها برسید. این محدودیت زمانی، تشخیص میزان موفقیت را ساده‌تر می‌کند، اما امکان ایجاد هر گونه وقفه در انجام فعالیت‌ها را از بین می‌برد؛
- افزایش انگیزه: اینکه امکان اندازه‌گیری میزان پیشرفت در کارها را داشته باشیم بر روی انگیزه و میزان تلاش یک فرد یا تیم تاثیر می‌گذارد؛
- برنامه‌ریزی بهتر: واقع‌بینی در تعیین اهداف SMART به شما کمک می‌کند تا با نگاه انتقادی به برنامه‌ریزی برای پیش‌برد امور بپردازید. توجه به منابع و امکان‌پذیر بودن تصمیمات در مدل SMART دستیابی به هدف را آسان‌تر می‌کند.
نحوه تعیین اهداف SMART در شغل‌تان
اگر قصد ورود به یک شغل و حرفه جدید را دارید، می‌توانید با تعیین اهداف اسمارت دستیابی به آن را امکان‌پذیر کنید. در ادامه به ذکر یک مثال و تعیین ۵ ویژگی اصلی برایه آن براساس مدل اسمارت می‌پردازیم:
مثال: فرض کنید بعد از انجام تحقیقاتی، متوجه می‌شوید که برای مشغول شدن در کار جدید نیاز است تا یک دوره آموزشی را بگذرانید و گواهینامه مرتبط با آن را دریافت کنید. شما ارزیابی‌های اولیه درباره هزینه، مدت زمان و پیش‌نیازهای دوره را انجام می‌دهید و تعیین می‌کنید که تا پایان سال باید این دوره را به اتمام برسانید و گواهینامه آن را بگیرید.
در ادامه به تعیین ۵ ویژگی اصلی براساس مدل SMART برای این مثال می‌پردازیم:
- خاص بودن: هدف شما کسب یک گواهینامه خاص است و دستیابی به آن را برنامه‌ریزی کرده‌اید؛
- اندازه‌گیری: بعد از اتمام دوره و شرکت در آزمون، گواهینامه مهارت جدید خود را دریافت خواهید کرد؛
- قابل دستیابی: شما منابع لازم از جمله حمایت مالی و زمان لازم برای دریافت گواهینامه را دارید؛
- واقع‌گرایانه: دریافت گواهینامه نیاز به کمی تلاش دارد. اما با توجه به مسئولیتی که شما برای خود تعیین کرده‌اید دسترسی با آن واقع‌بینانه است؛
- محدود به زمان: هدفی که تعیین شده است پایانی دارد که همان یادگیری مفاهیم دوره، قبولی در آزمون و دریافت گواهینامه در انتهای سال است.
سخن پایانی
اهداف SMART یک روش هدف گذاری و دستیابی به آن است که نقشۀ راه را برای یک فرد یا اعضای یک تیم مشخص می‌کند. در فریمورک SMART تنها به اهدافی پرداخته می‌شود که کنترل‌پذیر بوده و بر اساس منابع و محدودیت‌ها به صورت واقع‌بینانه تنظیم شده باشند.
بدون دیدگاه